بررسی مضامین شعر شیعی در عصر مملوکی

شعر شیعی در بسیاری از دوره های ادبیات عرب، به عنوان بهترین نمونه‏های عربی که توسط شاعران متعهد شیعه سروده شده، درخشیده است. شاعران شیعه تنها، برای اطاعت از دستورات قرآن کریم و پیامبر گرامی اسلام به مدح اهل بیت? پرداخته اند. شعر شیعی در بسیاری از دوره‏ها، بازتاب و پژواکی از عقاید حقه شیعیان نسبت به خاندان گرامی پیامبر? می باشد. در عصر مملوکی تعدادی از شاعران به مدح و ستایش اهل بیت? پرداختند و شعر آنها سرشار از محبت و دوستی به خاندان گرامی پیامبر? است. مهمترین مضامینی که در اشعار شیعی عصر مملوکی تجلی یافته است، عبارتند از: اظهار عشق و محبت به اهل بیت? و دعوت به آن، امید به نجات و رستگاری در قیامت به واسطه دوستی با ایشان، بازتاب رویداد غدیر، رثای امام حسین و گریه و اندوه بر مصیبت های ایشان، مدح اهل بیت? و بیان فضیلت ها و منقبت های بی نظیرآنان، هجو و نکوهش دشمنان ایشان و ... . می توان گفت اشعار شیعی در عصر مملوکی تقریباً همین مضامین دوره های پیشین را در خود جای داده است؛ با این تفاوت که در این عصر سروده های شاعران شیعی، با مضامین عرفانی در‏آمیخته است. افزون بر این، شعر شیعی از لحاظ شکل و ساختار ویژگی هایی دارد که مهمترین آنها عبارتند از: بهره گیری از اسلوب ندا در مطلع قصیده، اقتباس از قرآن کریم و احادیث شریف و استدلال و احتجاج به رویدادهای تاریخی برای اثبات حقانیت ائمه اطهار?. شایان ذکر است که شاعران این دوره، در برخی از آرایه ها از جمله اقتباس از قرآن کریم و احادیث شریف و اشاره به حوادث تاریخی، بسیار بهره برده اند.